Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı — Stephen R. Covey
Covey 7 Alışkanlığı gerçekten benimsersek, kendimizi yönetebileceğimizi ve ulaşmak istediğimiz hedeflere ulaşabileceğimizi söyler. Birinci bölümde Paradigmalar ve İlkeler’den bahseder. Gelişimin içten dışa doğru olduğunu, önce özel sonra genel zafer kazanmanın önemli olduğunu belirtir. Bunun için kendimize dıştan bakmamız, kendimizi gözlemlememiz ve algılarımızı değiştirmemiz gerekir. Bu kısımda aynı zamanda Paradigmanın Gücü’nden bahseder. 7 Alışkanlığı uygulamak istiyorsak kendi paradigmalarımızı anlamalıyız. Paradigma bizim dünyayı görme tarzımızdır ve bu yüzden paradigmalarımızı analiz edebilmek önemlidir. Paradigmalarımızı anlarsak doğru harita ile yola çıkarız.
Bir şeyi alışkanlık haline getirmek istiyorsak o şey hakkında bilgi, arzu ve beceriye sahip olmamız ve bu üç kriter için çabalamamız gerekir. Eğitimci Horace Mann alışkanlığı şöyle tanımlar : ‘’ Alışkanlıklar bir halata benzer. Her gün bir ilmek daha atarız ve çok geçmeden koparılamaz hale gelir.’’ Etkili insanlar 7 Alışkanlığı hayatlarında yaşarlar. Etkililiğin tanımı Ü/ÜY Dengesini oluşturmaktır. Yani Ü (Üretim) ve ÜY (Üretim Yeteneği) arasındaki dengeyi belirlemek ve korumaktır. Kitap buraya kadar alışkanlığın, etkililiğin tanımından bahseder. Şimdi 7 Alışkanlığın ne olduğuna ve nasıl uygulayabileceğimize bakalım.
Özel Zafer ilk 3 Alışkanlıktan oluşur. Genel Zafer 4., 5., 6. Alışkanlıklardır. Bu zaferlerin sürekliliği için 7. Alışkanlık uygulanmalıdır.
1.Alışkanlık : Proaktif Ol
Proaktif olmak kendi hayatımızın sorumluluğunu almak demektir. Olaylara tek yönlü bakmayarak etki alanımızı genişletmektir. Reaktif olursak olaylara olumsuz bakarız ve etki alanımız daralır. Proaktif insanlar kendi eylemlerini kendileri belirlerler ve bunun sorumluluğunu üstlenirler. Reaktif insanlar ise başlarına gelen olaylar için suçlayacak birilerini mutlaka bulurlar. Reaktif dil ‘’Bunu yapmak zorundayım, yapamam, keşke’’ ifadelerini barındırırken, proaktif dil ’’Farklı yaklaşım seçebilirim, yapacağım, seçerim’’ ifadelerini barındırır.
2. Alışkanlık : Sonunu Düşünerek İşe Başla
Varacağımız yeri belirleyerek işe başlamaktır. Varacağımız yeri belirlemek beraberinde plan yapmayı da gerektirir. Bunun için önce nerede olduğumuzu bulmalıyız. Sonra atacağımız adımların bizi belirlediğimiz yere götürmesini sağlamalıyız. Etkili olmak sonunu düşünerek işe başlamaya bağlıdır. Bu alışkanlık yaşadığımız olaylara hangi merkezden baktığımızı ifade eder. Eş, para, iş, mülkiyet, zevk ve dost merkezleri vardır. Hangi merkeze girdiğimiz hayata baktığımız pencerede saklıdır. Hayata ilke merkezli pencereden bakarsak olumlu bir yaşam süreriz. Bunun için ilkelerimizi belirlemeli ve kendimize bir misyon bildirgesi hazırlamalıyız. Hayatımızı bildirgemize göre yaşadığımızda fark görünecektir.
3. Alışkanlık : Önemli İşlere Öncelik Ver
Yapacağımız işler önem ve aciliyetlerine göre dörde ayrılır. Zaman yönetimi matrisi bu alışkanlığı gösterir. Burada önemli olanın zamanı değil kendimizi yönetmek olduğu görülür. I. Kare önemli ve acil şeyleri (Krizler, Çözüm bekleyen sorunlar) ifade eder. I. Kare’de fazlasıyla kaldığımız için stres, geleceği planlayamama gibi durumlarla karşılaşırız. II. Kare önemli ve acil olmayan şeyleri ifade eder. Etkili bir insan olmak istiyorsak II. Kare’yi yaşamalıyız. Eğer III. Kare’yi yaşarsak önemli işlerimizi yapamayız ve hedeflerimiz hayal olarak kalır. II. Kare’yi yaşamak için önceliklerimizi belirlemeli ve hayır demeyi öğrenmeliyiz.
Bu noktada Karşılıklı Bağlılık Paradigmalarından bahseder. Etkili bir karşılıklı bağlılık gerçek bağımsızlık temeli üzerine kurulabilir. Kendimize egemen olursak temeli iyi ilişkiler kurabiliriz. Karşılıklı bağlılık için davranışlarımızın özü karakter etiği olmalıdır. Eğer yüzeysel insan ilişkileri teknikleri yani kişilik etiği ise sağlam temelli ilişkiler kuramayız. Duygusal Banka Hesabı’mız (Bir ilişkideki güven oranı) ne kadar dolu olursa ilişkilerimiz de o kadar kuvvetli olur.
4. Alışkanlık : Kazan/Kazan Diye Düşün
Aynı ortamda bulunduğumuz insanları rakip görmek yerine onları çözümün bir parçası olarak görmektir. Bu iki taraf için de olumludur. İki tarafı memnun edecek durum yoksa üçüncü alternatifi bulmaya çalışın. Bunun için karşı tarafa empati göstermeli ve olaylara objektif bakmalısınız. Kaybet/Kazan, Kaybet/Kaybet ve Kazan/Kaybet durumları etkili insanları ifade etmez.
5. Alışkanlık : Önce Anlamaya Çalış Sonra Anlaşılmaya
Anlarsan anlaşılırsın veya reçete yazmadan önce teşhis koymaktır 5. Alışkanlık. Anlaşılmanın yolu anlama niyetiyle dinlemekten geçiyor. Karşı tarafa psikolojik solunum alanı bırakmak ve cesaretle kendinizi onun yerine koymaktır.
6. Alışkanlık : Sinerji Yarat
Tüm alışkanlıkların birleşimidir. Alışkanlıkları uygulamaya çalışarak diğer insanlarla iş birliği kurmak sinerji yaratmaktır. Karşınızdaki kişi savunmacıysa aranızdaki güven ve iş birliği düşük olacaktır. Sinerjikse (Kazan/Kazan) aranızdaki güven ve iş birliği kurma boyutu artacaktır. Kişinin içindeki sinerjinin özü ilk 3 alışkanlıktaki ilkelere bağlıdır. Kısacası sinerji yaratmak ; karşılıklı bağlılığın bulunduğu bir ekip kurulması ve diğer insanlarla etkileşimin geliştirilmesidir.
7. Alışkanlık : Baltayı Bile
Kendini dengeli biçimde yenileme ilkesine dayanır. Fiziksel, ruhsal, zihinsel, sosyal açıdan yenilenmektir. Baltayı bilemek için proaktif olmamız gerekir ve bu eylem II. Kare etkinliğidir. Kendimizi yenilemeye düzenli olarak vakit ayırıp tutarlı bir şekilde bunu gerçekleştirirsek olumlu bir sinerji yaratmış oluruz.
Hayatımızın ipleri kendi elimizdedir. Sorumluluk alarak o ipleri doğru yol, yöntem ve analizlerle yönetebiliriz. Doğru paradigmalar ve alışkanlıklarla elde etmek istediğimiz her şeye ulaşabiliriz. Bunun için sabırlılık, azim ve büyük bir emek göstermemiz gerekir. Ama sonuç tüm bu çabalara değecektir.
